De Europese Commissie heeft een overzicht gepresenteerd van alle wetgevende voorstellen voor een klimaatneutraal Europa in 2050. Om welke voorstellen gaat en wat betekent het voor jou en mij? We zetten de belangrijkste maatregelen op een rij.
De nieuwe Commissievoorzitter Ursula von der Leyen heeft samen met Europees Commissaris Frans Timmermans vanmiddag de ambitie uitgesproken om in alle Europese wetgeving rekening te houden met een klimaatneutrale EU in 2050.
De ambitie om in 2030 40 procent minder CO2 uit te stoten moet omhoog naar 50 of zelfs 55 procent. Het roer moet de komende tijd volledig om, vinden Von der Leyen en Timmermans.
260 miljard aan extra investeringen
Om dat te bereiken moet volgens Timmermans in de toekomst een kwart van het EU-budget naar klimaatactie gaan. Er zijn jaarlijks voor 260 miljard aan extra investeringen nodig om alle acties uit te voeren.
Daarnaast komt er een 'Eerlijk Transitiemechanisme' dat regio's en landen die het hardst geraakt worden gaat helpen met de overgang. Daar gaat nog eens 100 miljard naartoe, deels gefinancierd door de lidstaten zelf.
Dit zijn de belangrijkste voorstellen:
Transport
De uitstoot in de transportsector moet in 2050 gedaald zijn met 90 procent. Vracht moet vaker vervoerd worden via het water en het spoor, en minder vaak met het vliegtuig.
De commissie wil driekwart van het wegtransport verplaatsen naar het spoor en de waterwegen. Ze stelt ook 'groene havens' voor waar vieze schepen niet welkom zijn.
Er moeten in 2025 in de hele EU een miljoen laadpalen en stations voor elektrisch- en waterstofvervoer staan. Er rijden dan 13 miljoen voertuigen op de weg die lage of zelfs helemaal geen uitstoot hebben, tegenover een kleine miljoen nu.
Een verplichte kilometerheffing was ooit de wens van de Commissie, maar heeft het uiteindelijke voorstel niet gehaald. Wel stelt het voorstel dat er een 'effectieve kilometerheffing' moet komen.
Landbouw
Biologische landbouw moet worden gestimuleerd en er moet in de landbouw veel minder gebruik worden gemaakt van chemische pesticiden en antibiotica.
Nieuwe, innovatieve landbouw- en visserijtechnieken moeten gewassen en dieren helpen te beschermen tegen ziektes en ongedierte. Voedselfraude moet hard worden bestreden.
Industrie
Energie-intensieve sectoren als de staal- en cementindustrie moeten hun uitstoot drastisch omlaag brengen. De CO2-uitstoot van de staalindustrie moet in 2030 nul zijn.
In dat jaar moeten ook alle verpakkingen in de hele EU herbruikbaar of recyclebaar zijn. Nieuwe bedrijven moeten zich veel meer gaan richten op het verhuren van producten, zodat spullen meerdere keren gebruikt worden. Ook terugname van oude apparaten wordt gestimuleerd. Denk daarbij aan telefoons, tablets en opladers, die kunnen worden gebruikt voor recycling.
Energiesector
Europese energiesystemen zullen beter op elkaar worden aangesloten en duurzame energie moet een grotere rol gaan spelen. Landen zullen ook meer moeten samenwerken op het gebied van duurzame energie.
De gassector moet CO2-neutraal worden. Het gasnet kan wel worden ingezet om waterstof te vervoeren. Daar wordt onderzoek naar gedaan.
Woningbouw
Publieke en private gebouwen moeten veel sneller verbouwd worden. Sociale huurwoningen moeten daarbij voorrang krijgen. Door ze bijvoorbeeld beter te isoleren kunnen huurders ook in de toekomst hun energierekening beter voldoen.
Nieuwe huizen moeten veel vaker energiezuinig gebouwd worden. Digitalisering kan daarbij helpen, bijvoorbeeld door het gebruiken van slimme meters.
Startpunt
De green deal moet je zien als het startpunt voor alle klimaatinitiatieven waar de nieuwe Europese Commissie de komende jaren mee gaat komen. Veel is nog niet uitgewerkt, maar de wens is duidelijk: de EU moet veel groener worden.
De komende jaren zullen de Europese Commissie, Europees Parlement en natuurlijk de Europese lidstaten - die er nog mee akkoord moeten gaan - aan de slag om samen plannen en wetgeving uit te werken die ervoor zorgt dat de ambities ook daadwerkelijk worden omgezet in beleid.
Grondverf
Volgens politiek verslaggever Fons Lambie is de Green Deal de grondverf voor heel veel Europese plannen het komende jaar. "Met dit ambitieuze plan zie je dat de Europese Commissie echt probeert om de urgentie te brengen", vertelt Lambie. "Maar nu moeten lidstaten worden overtuigd en moeten de plannen worden uitgevoerd en dat wordt voor verantwoordelijk EU-commissaris Frans Timmermans een mega-klus.
In de loop van komend jaar moeten de concrete voorstellen komen en dan zien we precies wat het gaat betekenen. In Nederland is er al klimaatakkoord, waardoor je thema's en plannen ziet terugkomen in de Europese Green Deal."
Europese top
Morgen op EU-top gaan regeringsleiders proberen een politiek akkoord te bereiken over de 2050-doelstelling om klimaatneutraal te worden. Dat wordt nog een lastige zaak, ziet Lambie. "Drie Oost-Europese landen, Polen, Tsjechië, Hongarije protesteren tegen deze vergaande doelstelling. Polen is zeer afhankelijk van kolen en heeft een grote kolenindustrie.
De grote vraag is: hoe ga je dat financieren? Hoeveel geld is precies beschikbaar? Wie betaalt welk deel? In de voorstellen van de Commissie wordt al snel gesproken over honderden miljarden en reken maar dat dat een flinke strijd gaat worden tussen de verschillende lidstaten."
