Zijn de Oscars echt te wit?

 Het echtpaar Smith, Will en Jada Pinkett Smith, regisseur Spike Lee (die altijd dol is op een relletje), rapper en acteur 50 Cent die zelfs een oproep deed aan presentator Chris Rock om te bedanken voor zijn goedbetaalde schnabbel, en ook George Clooney hebben zich in de discussie gemengd. ,,We gaan de verkeerde kant op,'' zei de laatste deze week.

Maar is de ophef terecht? Zijn er dit jaar bij de nominaties zwarte acteurs ten onrechte genegeerd? De enige die echt recht op klagen heeft is Idris Elba, bekend van de politieserie Luther. Hij vertolkt de hoofdrol in Beasts of No Nation, een indrukwekkend relaas over kindsoldaten in Amerika. Hij en zijn jonge tegenspeler hadden een nominatie verdiend.

Probleem is echter dat de film door de online-gigant Netflix is geproduceerd en maar mondjesmaat in de bioscoop is vertoond. Daar houdt het traditionele Hollywood niet van, die kiezen liever voor speelfilms die uitsluitend in de bioscoop scoren.

Flop
Voor het overige had Straight Outta Compton, over de Californische hiphopwereld, wel erkenning verdiend, maar gezien de gemiddelde leeftijd van de leden van de Academy, ligt het vooral aan het onderwerp van de film dat deze niet kwam.

Maar waar had Will Smith op gerekend? Zijn sportfilm Concussion, over hersenbeschadigingen in American football, is zo slecht en zo enorm geflopt dat hij vermoedelijk niet eens de Nederlandse bioscopen haalt. En Spike Lee? Zijn films krijgen al jaren de handen niet op elkaar.

Helemaal ongelijk hebben de criticasters niet. De cijfers tonen aan dat zwarte filmmakers er al decennia bekaaid af komen in Hollywood. Neem de acteursnominaties. Tussen 2005 en 2014 gingen van de 200 voordrachten maar liefst 166 naar een blanke acteurs of actrice. Dat betekent dat in dezelfde periode slechts 34 keer een niet-blanke acteur of actrice werd genomineerd.

Het basisprobleem is natuurlijk het filmaanbod in Amerika. Daar overheersen blankgetinte producties. Toch zijn er producenten die proberen in te spelen op zo veel mogelijk diversiteit zoals in de recente Star Wars-films waarin een zwarte acteur - John Boyega - een heldenrol vervult.

Hervormingen
Toch is dit niet genoeg, vindt ook George Clooney, de ongekroonde president van Hollywood. ,,10 jaar geleden deed de Academy het beter,'' zegt de acteur in vakblad Variety. ,,Rond 2004 waren er zeker zwarte genomineerden, zoals Don Cheadle en Morgan Freeman.''
De protesten hebben inmiddels effect. De voorzitster van de Academy, waarvan de leden de Oscars kiezen, heeft gezegd dat de geplande hervormingen versneld worden doorgevoerd.

De vraag is alleen: worden er dan ook meer films met goede rollen voor zwarte acteurs gemaakt? Daar ligt toch de kiem van het probleem. 3 jaar geleden won 12 Years a Slave van Steve McQueen, een zwarte regisseur, de Oscar voor beste film. Toen was er geen protest te horen.