RTL Nieuws RTL.nl

Let op, binnenkort verhuist RTL Nieuws naar RTL.nl

Al onze nieuwsberichten en video’s vind je straks op RTL.nl.

Neem alvast een kijkje

Ga naar de inhoud
Bedrijven

Rabobank: we stevenen op een recessie af

We waren de coronacrisis nog niet helemaal te boven en door de oorlog in Oekraïne stijgen ook de prijzen van grondstoffen. En dus stevenen we op een nieuwe recessie af, aldus onderzoekers van Rabobank. Van de scenario's die twee weken geleden werden bedacht, kan het meest optimistische alweer de prullenbak in.

"We hebben medio februari drie scenario's in kaart gebracht voor als het Oekraïne-conflict zou escaleren", zegt Rabo-econoom Elwin de Groot. Scenario A; kortstondige turbulentie zonder sancties, kon al snel de prullenbak in. Bij dit scenario zou Rusland Oekraïne snel innemen zonder tegensputtering van het Westen. De grondstoffenprijzen stegen dan al wel.

Recessie

In scenario B legt het Westen wel economische sancties op aan Rusland met een langer economisch conflict tot gevolg. "Bij beide scenario's zouden de voedselprijzen stijgen. Oekraïne is nu eenmaal een grote producent van voedsel zoals graan. Maar bij het tweede scenario konden de wereldwijde graanprijzen verdubbelen."

Inmiddels zitten we volgen De Groot tussen scenario B en C in. "Scenario B komt al helemaal tot uitdrukking. Maar erger nog, eigenlijk zien we dat de grondstofprijzen nog hoger staan dan we in B al aannamen. Een recessie in Europa komt dan snel dichterbij."

Grondstoffen niet beschikbaar

De Groot spreekt over een 'aanbodschok'. Belangrijke grondstoffen worden slecht beschikbaar. Dat zorgt voor hogere prijzen en minder leveringen. Zo is Rusland een belangrijke olie- en gasproducent. De prijzen daarvan rijzen al de pan uit door de sancties voor Rusland en de vrees dat er door de oorlog veel minder van naar Europa komt.

Dat komt allemaal nog bovenop de prijsstijgingen die we sowieso al zagen door de sterk aangetrokken vraag het afgelopen jaar en de tekorten die daar het gevolg van zijn.

De Groot trekt de vergelijking met de Yom Kippoer-oolog (1973) en de oliecrisis na de Iraanse revolutie in 1979. "Dat zijn de twee grootste schokken die in de buurt van de huidige crisis komen. De grondstofprijzen stegen toen met 90 procent, aangevoerd door de olieprijs. Beide crisissen werden gevolgd door diepe recessie. Ik vrees dat het nu net zo erg wordt of erger."

Graanprijzen

En ook andere grondstoffen worden in razend tempo duurder. Graanprijzen en die van mais gaan door het dak, omdat Oekraïne een belangrijke producent is. Dat gaat grote gevolgen hebben voor consumenten, met name met de lage inkomens.

"Die voelen de inflatie nog harder. Ze geven al verhoudingsgewijs veel van hun inkomen uit aan energiekosten en voedsel dus zij worden harder geraakt." Door de hoge prijzen zal uiteindelijk ook de vraag naar producten afnemen, is de verwachting. En minder consumptie, is slecht voor de economie.

Vertrouwenscrisis

De hoge prijzen kunnen zorgen voor een vertrouwenscrisis, gevoelens van onrust bij consumenten en producenten. "Dat zou het nog erger maken. Je weet nooit goed hoe bedrijven en consumenten reageren. Maar bedrijven trekken zich massaal terug uit Rusland, dat gaat pijn doen." 

Overheden zullen een belangrijke rol gaan spelen bij coördinatie en toebedeling van schaarse middelen, bijvoorbeeld bij een tekort aan gas, denkt de econoom. "Dan denk ik dat overheden een rol moeten gaan spelen, wie krijgt wel en niet? En dat kan leiden tot een verdere vertrouwenscrisis."

Duur brood

Met name broodbakkers en koekproducenten hebben naast de stijgende gasprijs ook te maken met de graanprijs. En die is in een week tijd omhoog geschoten met ruim 25 procent naar 361 euro per ton. Op zich gebruiken Nederlandse bakkers nauwelijks Oekraïens graan.

Maar Oekraïne en Rusland zijn samen goed voor ongeveer dertig procent van de wereld-exportmarkt voor graan. Bakkers ontkomen dus niet aan de hogere graanprijzen om feitelijke leveringen zeker te stellen, zo staat in een nieuw rapport van Rabobank.

Als de oorlog onverhoopt langer gaat duren dan zes maanden, de sancties effectief blijken en de Zwarte Zee-havens gesloten blijven, kan de graanprijs verdubbelen ten opzichte van de prijs van afgelopen januari naar 550 euro per ton.