Balkenende gelooft nog steeds in VOC-mentaliteit
Tien jaar na zijn gewraakte uitspraak over de 'VOC-mentaliteit' keek oud-premier Jan-Peter Balkenende er vandaag voor één keer op terug. ,,Er waren natuurlijk ook duistere kanten aan de VOC, maar ik geloof nog steeds in die mentaliteit.''
Hij leidde vier kabinetten, was acht jaar lang premier. ,,En volgens mij hebben we in die jaren veel bereikt,'' zei Jan-Peter Balkenende zondagmiddag in het Rotterdamse Maritiem Museum. ,,Maar wat weten de mensen er nog van? De Balkenende-norm, het skateboard, en de VOC-mentaliteit.''
En dus wilde Balkenende tien jaar na dato, op uitnodiging van de stichting Henry Hudson 500, best eens terugkijken. ,,Laten we zeggen: Nederland kan het weer!'', zei hij destijds in de Tweede Kamer. ,,Die VOC-mentaliteit. Over grenzen heen kijken! Dynamiek!'' En toen, nadat het hoongelach uit de oppositiebanken had geklonken, met verbaasde blik: ,,Tóch?''
Grove geweld
De kritiek was destijds niet mals. Want wist Balkenende, historicus nota bene, dan niet van de gruwelen die de VOC op haar naam had? De slavenhandel, de kapingen, het grove geweld? Natúúrlijk kende hij die, legde Balkenende vandaag uit. ,,Het is een verleden met mooie en duistere kanten. Ik was ooit in het slavernijmuseum op Curacao: daar kreeg ik tranen in de ogen. Er zijn vreselijke dingen gebeurd. En het is ook goed dat daar aandacht voor is.''
Maar de VOC-mentaliteit stond - en stáát - volgens Balkenende voor iets anders. ,,Voor de wil om het beste uit jezelf te halen, de beste willen zijn. Voor samenwerking, over de grenzen heen kijken. En voor risico's nemen. Die spirit, die hield mij bezig. En daar geloof ik nog steeds in. Mensen uit het bedrijfsleven, die waren het er helemaal mee eens. Die begrepen wat ik bedoelde.''
Hoogleraar
Balkenende - ogenschijnlijk nog even oud als tijdens die uitspraak tien jaar geleden - is tegenwoordig hoogleraar aan de Erasmus Universiteit, en 'senior advisor' van accountant EY. Zestig is hij nu, en zelden treedt hij naar buiten: over de politiek van na zijn vertrek zul je hem niet horen, zoals het een oud-premier betaamt.
Maar nu hij toch bezig was, wilde de oud-premier toch iets kwijt over de stand van het land. Want we kunnen anno 2016 best nog iets leren van die spirit van de VOC, vindt hij. ,,Amsterdam was in de zeventiende eeuw de hoofdstad van de financiële wereld. Maar onze leidende rol in die sector dreigen we nu te verliezen.'' Nederland, vindt de oud-premier, moet vol durven kiezen voor de nieuwe economie, voor innovatie, voor duurzaamheid. Niet tevreden zijn met waar we staan, maar nieuwe wegen inslaan, risico's nemen. Net als toen. En we moeten stoppen met het chagrijn over Europa. ,,Als we geen EU hadden, zouden we het moeten uitvinden. Die Europese samenwerking staat onder druk, maar heeft ons zoveel gebracht. Buiten Europa kijken ze er met bewondering naar.''
Gratis onbeperkt toegang tot Showbytes? Dat kan!
Log in of maak een account aan en mis niks meer van de sterren.Lees Meer
-
indebuurt.nl
Proost! Stichting Brandersfeesten komt met eigen drankje
Schiedam -
VOC-klassieker meert aan in Delfshaven
De enige zeilende 17de-eeuwse replica van Nederland, de Halve Maen, is vandaag afgemeerd in Delfshaven in Rotterdam. Hier ontmoette het schip de replica van het oorlogsschip De Delft uit de 18de eeuw. 's Avonds is er van alles te beleven. In de loods bij De Delft is er een lezing over Delfshaven en Delft. -
de kwestie
Prikkelend of prikkelarm: nieuw speelkleed zet Rotterdamse ouders op scherp
Wat vinden onze lezers van het nieuwe speelkleed met fietspaden, treinsporen en veel groen, ontworpen door planoloog en Rotterdammer Lior Steinberg? Een speelkleed bewust zonder auto's? We vroegen het onze lezers in de wekelijkse Kwestie. ‘Ik word zo moe van al dat verbeteren. Laat onze kinderen kinderen zijn'.’Rotterdam -
PREMIUM8 vragen18
Gebruikers van Marktplaats maken zich zorgen: kijkt de Belastingdienst nou wel of niet mee?
Platformen als Vinted, Marktplaats en AirBnB zijn door Europese regelgeving verplicht om jouw verkoopgegevens over 2023 door te geven aan de Belastingdienst. Dat heeft veel vragen opgeroepen bij onder meer Marktplaats-gebruikers. Ook kwam staatssecretaris Van Rij met een Kamerbrief. Want: om welke gegevens gaat het nou precies, wat betekent dat voor je belastingaangifte en moet je nu belasting betalen als je overbodige spulletjes op de site doorverkoopt? -
PREMIUMStappenplan
Meeste huizenbezitters hebben voldoende spaargeld om huis te verduurzamen, maar hoe pak je dat aan?
Nieuw huis gekocht? Dan moet je die straks verplicht energiezuinig maken, vindt toezichthouder De Nederlandse Bank (DNB). Verreweg de meeste huizenbezitters hebben voldoende spaargeld op hun rekening om het te kunnen bekostigen, concludeert de centrale bank na onderzoek. Wat zijn de mogelijkheden voor het verduurzamen van je huis en welke subsidies bestaan er?
-
Feyenoord-aanvoerder Gernot Trauner gunt trainer overstap naar Liverpool: ‘Als hele team waarderen we hem’
Rotterdam -
-
-
Rotterdammers nemen afscheid van Joany Muskiet
Honderden Rotterdammers hebben donderdag afscheid genomen van Joany Muskiet. De gospelzangeres en moeder voor velen, die jongeren mét of zonder rauw randje een duwtje in de rug gaf, stierf plots op 64-jarige leeftijd.Rotterdam -
Flat ontruimd bij middelbrand op Prinsenplein in Rotterdam
Aan het Prinsenplein in Rotterdam heeft vrijdagmiddag kort een middelbrand gewoed in een flat. De brand zou zijn ontstaan bij werkzaamheden aan het luchtkanaal op de tweede etage. De flat is tijdelijk ontruimd geweest, maar inmiddels weer vrij gegeven.Rotterdam
-
Vlaardingen door foutje niet genoemd in brief tegen antisemitisme
Vlaardingen -
Schoonmaaktip
Lenteschoonmaak voor je tuinset: dit sopje gebruik je het beste om weervlekken uit je kussens te krijgen
Vanaf Koningsdag wordt het weer warmer en dat betekent dat we weer op ons terras gaan zitten. Tijd om die kussens uit de opslag te halen en vlekvrij op de tuinset te leggen. Schoonmaakexpert Marja Middeldorp weet als geen ander hoe je algen-, weer en vetvlekken uit tuinkussens en markiezen kunt krijgen. -
-
VVE-010
Handig als je een koopappartement in Rotterdam hebt: 5 x meest gestelde vragen