Moet het vaccineren van dieren straks verplicht worden?

,,Laten we vooropstellen: het niet-vaccineren van je huisdier is niet wenselijk", vertelt Dr. Herman Egberink van de faculteit Diergeneeskunde in Utrecht. Hij is viroloog in de diergeneeskunde en hoort de laatste tijd steeds meer kritische geluiden over diervaccinaties. ,,De discussie laait op. De grootste oorzaak? Spookverhalen op social media. Extreme bijwerkingen zien we zelden tot zeer zelden, maar ze worden wél breed uitgemeten op allerlei fora en op Facebook. Het zijn ongefundeerde verhalen, die onterecht voor onrust zorgen." 

Als er minder mensen hun hond, kat of konijn laten vaccineren, is dat zeer zorgelijk, en een groot risico, vindt Egberink. De vaccinatiegraad in Nederland is namelijk al vrij laag. Zo'n 60 procent van de honden wordt voldoende ingeënt, tegenover 20 tot 25 procent van de katten. ,,Dit moet zeker niet verder dalen, want infecties waar we eigenlijk al afscheid van hebben genomen, kunnen dan terugkomen."

Daarbij kan een besmet dier ook een mens besmetten, waarschuwt de Koninklijke Nederlandse Maatschappij voor Diergeneeskunde (KNMvD). Een duidelijk - en voor mensen dodelijk - voorbeeld daarvan is rabiës (hondsdolheid).

Dat een huisdier soms bijwerkingen krijgt na een vaccinatie is logisch, legt Egberink uit. ,,Maar het gebeurt niet vaak. Er zijn miljoenen vaccinaties per jaar en maar zeer zelden treden er grote bijwerkingen op. We leggen de eigenaar van tevoren uit dat het dier soms wat slomer kan zijn na de prik. Dat is niet iets om bang voor te zijn, maar geeft juist aan dat het dier goed reageert. Als een dier ziek is, wordt soms snel de relatie gelegd met de vaccinatie, terwijl die relatie vaak niet bestaat. Dat is bij mensen precies hetzelfde."

De laatste jaren worden er steeds meer gevallen van de dodelijke kattenziekte aangetroffen. ,,De reden van deze stijging is niet direct duidelijk, maar aandacht voor minder vaccineren zou een reden kunnen zijn. Enkele jaren geleden was er bijvoorbeeld een grote uitbraak in de omgeving van Den Helder. Voor veel katten werd het fataal. Uiteindelijk bleek dat veel overleden katten niet waren gevaccineerd, of al heel lang geen vaccinatie meer hadden gehad", vertelt Egberink. 

Het is niet erg dat er kritisch naar vaccinaties wordt gekeken, vinden ze bij de KNMvD. ,,Met nadenken over de gezondheid van je dier is niks mis. Maar de discussie moet niet gevoed worden door ongefundeerde verhalen. En dat is nu wel vaak het geval". Ook daar herkennen ze dat baasjes vaker vraagtekens zetten bij vaccinaties. ,,Maar vaak is dat ook uit economisch oogpunt. Vaccinaties zijn immers niet goedkoop. Maar dat is een huisdier sowieso niet."

Om baasjes op het spreekuur in de praktijk zo goed mogelijk voor te lichten, wordt op congressen, lezingen en bijscholingsdagen voor dierenartsen extra aandacht besteed aan het uitleggen van het belang van vaccineren. ,,Dierenartsen zijn niet altijd de beste docenten, dus proberen we hen hiermee te helpen. De gezondheid van het dier dient altijd voorop te staan, en we merken dat dat gelukkig voor veel baasjes nog steeds doorslaggevend is", vertelt Diederik Visser van de KNMvD.

Tweede Kamerlid Maurits von Mortel (CDA) denkt dat ‘geen hond zit te wachten op deze discussie’, maar vindt wel dat er maatregelen moeten worden genomen als we in een gevarenzonde terechtkomen. ,,Als gevaarlijke ziektes straks vaker in beeld komen, als gevolg van het niet enten, dan zou een verplichting en extra controle om de hoek kunnen komen kijken.”

D66-Kamerlid Tjeerd de Groot vindt dat er eerst meer bewustwording moet worden gecreëerd. ,,Als je een hond of kat neemt, moet je er ook verantwoording voor nemen, en dus goed inenten. Voor de veiligheid van het dier, maar ook voor de mens. Sommige virussen zijn ook op ons overdraagbaar.” Een verplichting vindt D66 nog wat te voorbarig. ,,Laten we eerst maar eens de onwetendheid wegnemen.” GroenLinks voelt sowieso niks voor een vaccinatieplicht ,,Dat willen we ook bij mensen niet.”