Tegen de 33-jarige Volkert van der G. uit Harderwijk wasdoor het Openbaar Ministerie (OM) levenslange gevangenisstrafgeëist, mede omdat de moord een aanslag op het democratisch proceswas. De Harderwijker schoot op 6 mei de aanstormende politicus metvijf kogels dood op het Mediapark in Hilversum.
In de praktijk twaalf jaar
Voor de rechtbank is de inbreuk op het democratisch proces niet zo ernstig dat heteen levenslange gevangenisstraf rechtvaardigt. In de praktijk komtde straf voor Van der G. neer op twaalf jaar, omdat in hetNederlandse gevangenisregime geldt dat een gevangene tweederde vande hem opgelegde straf moet uitzitten.
Inbreuk democratisch proces
De uiterst geschokte rechtsorde, de brute manier waarop Fortuynwerd doodgeschoten; van zeer dichtbij en met dodelijke precisie, deinbreuk die dit maakte op het democratische proces en uit algemenepreventie bracht de rechtbank tot achttien jaar celstraf.
OM toch in beroep
Het OM zei aanvankelijk ondanks het verschil tussen de eis enhet vonnis "zeker niet ontevreden" te zijn over de uitspraak vande rechter. Toch gaat het OM tegen het vonnis in beroep, zo liethet dinsdagavond weten. Het is volgens het OM de intentie vanverdachte geweest het democratisch proces ernstig te frustrerendoor Fortuyn om het leven te brengen.
Dat heeft de rechtbank onvoldoende laten meewegen bij de bepaling van de strafmaat.Ook heeft de rechtbank het ontbreken van spijt of berouw nietlaten meewegen. De officier van justitie vindt de gevorderdegevangenisstraf (levenslang) nog steeds gerechtvaardigd.
Geen straf kan leed vergelden
De rechtbank acht de kans dat Van der G. nogmaals eensoortgelijk strafbaar feit pleegt onaannemelijk en ziet ook daaringeen reden tot levenslange celstraf. De rechtbank wees er verder opdat welke straf dan ook het toegebrachte leed aan de nabestaandenvan Fortuyn nooit kan vergelden. Het ware motief voor de moord wasvolgens de rechtbank het gegeven dat Van der G. in Pim Fortuyn eensteeds groter wordend gevaar zag voor zwakkere groepen in deNederlandse samenleving.
Vonnis
Van der G. hoorde onbewogen het vonnis aan. Hij concentreerde zich op de voorzitter F. Bauduin van de rechtbank en gaf geen blijk van enige emotie.
Van der G. werd vrijgesproken van het bezit van enkele chemicaliën. De politie trof de stoffen in juni aan in de garage bij Van der G.'s woning in Harderwijk. Wel bewezen werden naast de moord op Fortuyn, het bedreigen met de dood van Hans Smolders, de chauffeur van Fortuyn en verboden wapenbezit. Van der G. had het moordwapen bij zijn arrestatie nog op zak.
Emotie
De uitspraak ontlokte emotionele reacties bij het groepje Fortuyn-aanhangers dat zich buiten de rechtbank in Amsterdam ophield. Mensen lieten blijken duidelijk teleurgesteld te zijn over de straf van achttien jaar.
"Dit is te gek voor woorden", aldus een van de Fortuyn-aanhangers. "Ze zouden hem moeten ophangen." Een ander zei: "Hij krijgt zijn straf nog wel."
Voormalig LPF-coryfee F. Hoogendijk zei na afloop niet gelukkig te zijn met de uitspraak. "Dat betekent dat hij over twaalf jaar weer vrij rondloopt", aldus Hoogendijk. "Dat is niet veilig. Hij moet in ieder geval niet bij mij langskomen."
Gerekend op levenslang
De LPF-fractie in de Tweede Kamer reageerde geschokt op deachttien jaar die de moordenaar van hun voormalige voorman Fortuynkreeg. "We hadden gerekend op levenslang", zei Kamerlid Eerdmansin een eerste reactie namens de fractie.