Voor de buitenwereld lijkt er wellicht geen concrete aanleiding te zijn voor de recente rellen in de Haagse Schilderswijk, stelt Harrie van de Louw. Zijn buurttheater De Vaillant is al jaren een belangrijk sociaal trefpunt voor jongeren in de wijk. "En vandalisme of agressie zijn nooit goed te praten. Maar wie langer in de wijk meeloopt, vreesde al dat het vroeg of laat mis zou gaan deze zomer."
De jongeren hebben een lange, hete zomer achter de rug, legt hij uit. "Ze zijn door de coronacrisis sinds half maart niet naar school geweest, ze missen elke vorm van structuur. Bijbaantjes zijn weggevallen, vakanties worden geschrapt. Ze hangen maar een beetje rond in de wijk."
Bovendien gaat het vaak om kinderen uit grote gezinnen in relatief kleine woningen die dicht op elkaar staan. "Als je in Wassenaar een brandkraan opendraait, heeft niemand daar last van. Als je dat in een Haagse volkswijk doet, dupeer je meteen een groot aantal mensen."
'Uitlaatkleppen zijn weggevallen, thuis is spanning'
Lokale ondernemer Appie El Massaoudi, die met zijn schoonmaakbedrijf werk biedt aan getroebleerde jongeren, beklemtoont dat er niet één oorzaak aan te wijzen is voor de ongeregeldheden.
"De jeugd heeft nauwelijks meer uitlaatkleppen, zo zijn bijvoorbeeld door corona alle sportscholen in de wijk gesloten", stelt hij. "Maar ook thuis is de situatie in veel gevallen erg gespannen. Veel families zijn erg teleurgesteld dat zij deze zomer door corona niet naar hun land van herkomst hebben kunnen afreizen. Voor veel van deze Nederlanders is dat een moment waar ze het hele jaar erg naar toeleven."
Ook jeugdwerker Dean Arma constateert dat de cocktail van hitte, verveling en uitzichtloosheid zorgt voor groepsgedrag en dus escalatie. "Het ontbreekt de afgelopen zes maanden veel jongeren aan structuur, hun leven lijkt stil te staan", legt hij uit.
OM: Meerderheid relschoppers komt uit andere wijk of stad
Het helpt niet dat de politie in de wijk een slechte reputatie heeft. "Je merkte de afgelopen dagen dat er heel hard werd gejoeld en geroepen zodra de agenten en de ME kwamen", zag Arma. "Het is de afgelopen jaren niet altijd gelukt om goed contact te onderhouden met de jongeren in de wijk. En het feit dat er de laatste maanden extreem veel coronaboetes zijn uitgedeeld, heeft de situatie niet verbeterd."
Tegelijkertijd is niet iedereen die op straat rondhangt vanwege corona en de hitte automatisch schuldig aan de rellen, beklemtoont Arma, die zelf vanwege zijn eigen veiligheid na de eerste dag niet meer de straat op ging. "Als de groep groot genoeg is, heb je maar een paar stokers nodig om het uit de hand te laten lopen; het is voor agenten of jeugdwerkers dan onmogelijk om de zaak nog te de-escaleren. Het maakt dan niet uit of je in de Schilderswijk zit of in Haren tijdens Project X: 10 procent verpest het voor de rest."
Er zouden bovendien concrete aanwijzingen zijn dat de rellen veel buitenstaanders aantrekken die niets in de wijk te zoeken hebben; zo zouden er ADO-hooligans en zelfs onruststokers uit Antwerpen zijn gesignaleerd. Het Openbaar Ministerie bevestigt zaterdag aan NU.nl dat de ruime meerderheid van de aangehouden relschoppers niet uit de Schilderswijk komt, maar uit andere wijken in Den Haag en zelfs andere steden.
'Media vergroten altijd direct problemen in Schilderswijk'
Sowieso zijn de problemen niet uniek voor de Schilderswijk, beklemtoont ook theaterdirecteur Van de Louw. Zo sloeg vrijdagavond in bijvoorbeeld Kanaleneiland in Utrecht de vlam in de pan. "Maar we hebben natuurlijk wel een wijk met een reputatie. Als er hier iets mis gaat, duiken meteen alle media er bovenop: 'ach ja, is het weer zo ver'."
Deze ergernis wordt gedeeld door jeugdwerker Arma. "Er zijn de afgelopen jaren zoveel mooie projecten ontwikkeld en zoveel positieve initiatieven ontplooid. Maar daar lees je zeker in de landelijke kranten vrijwel nooit iets over. Het gaat één avond mis en we zijn weer de opening van het NOS Journaal."
Van de Louw denkt dat de gemeente Den Haag er goed aan zou doen om weer iets meer en bewuster aandacht aan de jongeren in de probleemwijk te besteden. "Er is flink gekort op de buurthuizen de afgelopen jaren. Ons zomerprogramma is vrijwel wegbezuinigd. De gesprekken en contacten in de wijk zijn flinterdun. Luister naar de mensen in de wijk, hóór wat er speelt: ervaring bewijst dat dit soort incidenten met iets meer aandacht te voorkomen zijn." Hij merkt dat het goed viel in de buurt dat burgemeester Jan van Zanen van de week direct met buurtbewoners ging praten.
Ondernemer El Massaoudi denk dat het heel belangrijk is dat de lokale overheid harder gaat proberen de jongeren in de wijk aan werk te helpen: "Als zij elke ochtend aan de slag kunnen, hangen zij niet meer tot diep in de nacht op straat."
NUjij: Uitgelichte reacties