'Gewoon wennen aan Allahu akbar uit de luidsprekers'

Waar baseert de streng christelijke leider zich op? ,,Wij hebben geprobeerd cijfers te achterhalen, maar hebben nog lang niet alles kunnen inventariseren'', erkent SGP-woordvoerder Menno de Bruyne. ,,In totaal kwamen wij op twaalf moskeeën.'' In 2013 benaderde de EO 141 moskeeën, twaalf van hen riepen via luidsprekers op tot gebed. Dat komt neer op zo'n 8 procent. In Nederland zijn tussen de 450 en 500 moskeeën.

Said Bouharrou van de Raad van Marokkaanse Moskeeën Nederland stelt dat het 'om een handjevol moskeeën gaat'. Hij kent er zeven: Marokkaans en Turks. Ayhan Tonca van de Islamitische Stichting Nederland, die 150 Turkse moskeeën in Nederland vertegenwoordigt, zegt ook geen aantallen te kunnen noemen, maar volgens hem doen veel moskeeën de oproep binnen. Moskeeën die het buiten doen, zijn vooral nieuwbouwmoskeeën: die hebben een minaret. Veel oude moskeeën zijn gevestigd in al bestaande panden, zonder zo'n toren.

De islamitische oproep tot het gebed (de Azan) begint met 'Allahu akbar' (God is de grootste). De muezzin (de man die de oproep doet) zegt daarna onder meer: ,,Ik getuig dat er geen andere God is dan Allah.'' En: ,,Haast u naar het gebed.''

Janneke Stegeman, Theoloog van het Jaar: ,,Kerkklokken en Azan roepen beide op tot hetzelfde: het gebed. Het verschil zit hem vooral in de beleving: aan het ene zijn we gewend, aan het andere niet.''

Volgens de woordvoerder van Van der Staaij 'ligt in zeker één gemeente het verzoek van de moskee om het vaker te gaan doen'. ,,Dat zijn er niet veel, maar je kunt er beter nu bij zijn en tijdig een discussie starten.'' Dát moskeeën (en kerken) tot het gebed mogen oproepen, is verankerd in de Grondwet.

Volgens Bouharrou en Tonca roepen de meeste moskeeën met een muezzin maar één keer in de week op tot het gebed: op vrijdagmiddag. Enkele moskeeën, zoals de Utrechtse Ulu-moskee, doen het elke dag. De gemeente kreeg er in een jaar tijd 100 klachten over. Voor zover bekend zijn er geen moskeeën die voor alle vijf de gebeden oproepen.

Gemeenten kunnen beperkingen opleggen wat betreft het volume dat uit de luidspreker schalt. In Enschede werd na veel gekissebis tussen gemeente, moskee en omwonenden besloten dat de moskee maximaal 55 decibel zal produceren: dat niveau wordt vergeleken met het geluid van een vaatwasser. Voor de Turkse moskee in Middelburg is 70 decibel maximaal. ,,We doen het nu ongeveer een jaar, een keer per week en we krijgen er geen klachten over", zegt bestuurslid Ozden Bayrak.

Theologe Stegeman: ,,Allahu akbar is een normale term in de islamitische wereld, die wordt vaak gebruikt. Net als 'insallah'. Het lijkt me een knieval voor de terroristen om deze koppeling te maken."

Marianne Vorthoren, Stichting Platform Islamitische Organisaties Rijnmond SPIOR: ,,Het is een oproep die al meer dan 1.400 jaar zo wordt gedaan! Het is toch heel raar dat vredelievende moslims het niet meer zouden mogen zeggen, omdat een aantal extremisten daar misbruik van maakt.''