Kinderen gaan op schoolreisje, de ouders zwaaien hen uit. © AD/Frank de Roo

'Alle kinderen mee op schoolreis, ouderbijdrage of niet'

Het kabinet wil een einde maken aan het buitensluiten van kinderen bij schoolreisjes of vieringen als hun ouders de vrijwillige ouderbijdrage niet betalen. Om incidenten op scholen te voorkomen, moeten schoolbesturen zich gaan houden aan een nog op te stellen gedragscode. Lukt dat niet, dan volgt een wettelijk verbod.

Hanneke Keultjes 07-03-18, 07:17 Laatste update: 07-03-18, 11:43

Verhalen over leerlingen die niet mogen deelnemen aan activiteiten als het kerstdiner of een feestelijke diploma-uitreiking, gaan mij aan het hart
Minister Arie Slob in zijn brief aan de Kamer

Dat schrijft minister Arie Slob voor Basis- en Voortgezet Onderwijs vandaag aan de Tweede Kamer. De ouderbijdrage die scholen vragen, moet altijd vrijwillig zijn, zo bevestigde de Raad van State vorige maand nog. Sommige scholen doen alsof de bijdrage verplicht is. Ook komt het soms voor dat leerlingen niet mogen meedoen aan het kerstdiner, een schoolreisje of een sportdag. Het zijn incidenten, benadrukt het ministerie, dat het ‘onacceptabel’ noemt.

,,Verhalen over leerlingen die niet mogen deelnemen aan activiteiten als het kerstdiner of een feestelijke diploma-uitreiking, gaan mij aan het hart'', schrijft minister Slob. ,,Het is voor een kind verschrikkelijk om als enige niet mee te mogen op schoolreis of naar het paasontbijt. Dat moeten we koste wat het kost voorkomen.” Koepelorganisaties PO- en VO-raad moeten nu aan de slag om met een gedragscode te zorgen dat er in de toekomst geen kinderen buiten de boot vallen, stelt Slob. Anders past hij de wet aan.

Motie

Vorige week kondigden GroenLinks en SP nog een initiatiefwet aan die scholen verbiedt leerlingen uit te sluiten. Volgens GroenLinks-Kamerlid Lisa Westerveld laat de brief van Slot ‘precies zien’ waarom een wet nodig is. ,,Hij constateert dat er soms problemen zijn, maar laat de verantwoordelijkheid om het op te lossen wéér over aan de schoolbesturen. Dat deden zijn voorgangers de afgelopen jaren ook. Toch gaat het niet op alle scholen goed.”

SP-Kamerlid Peter Kwint beaamt dat. ,,Het is weer afspraken maken, weer gedragsregels, weer zelfregulering. Als dat zou helpen, was dat al lang gebeurd.” Toch ziet hij ook lichtpuntjes in de brief van Slob. ,,Het eindpunt – geen enkel kind buitengesloten – delen we. En hij heeft geen principiële bezwaren tegen het wijzigen van de wet.” Ook Westerveld denkt dat Slob het ‘gewoon eens’ is met het wetsvoorstel dat zij en Kwint indienen.

Een woordvoerder van de minister wilde daar gisteren niet op in gaan. Zij stelt dat de aangekondigde initiatiefwet los staat van de brief van Slob. Daarin reageert hij op een aangenomen motie van PvdA en SP die het kabinet oproept de vrijwillige ouderbijdrage te maximeren, zodat scholen geen exorbitant hoge bedragen kunnen vragen. Dat doet de minister niet. Hij vreest dat het maximumbedrag dan de norm op alle scholen wordt. De bijdrage die scholen vragen varieert nu van enkele tientjes tot enkele honderden euro’s.

Deelgenoot

Stichting Leergeld Nederland, die ouders die de vrijwillige ouderbijdrage niet kan betalen al jaren financieel te hulp schiet, is blij dat Slob verder gaat dan zijn voorganger, staatssecretaris Sander Dekker. ,,Die zei dat scholen alternatieve activiteiten mochten aanbieden voor leerlingen wier ouders de bijdrage niet had betaald”, zegt directeur Gaby van den Biggelaar. ,,Ik ben blij dat Slob nu zegt: uitsluiten mag niet.”

Van den Biggelaar denkt dat de oproep van Slob kan helpen om scholen deelgenoot te maken van het probleem. ,,Ga niet uit van onwil van de ouders, maar van onmacht”, roept zij de scholen op. In 2016 bracht de Stichting Leergeld een pamflet uit waarin scholen wordt opgeroepen ouders niet onder druk te zetten om de bijdrage te betalen en om kinderen niet uit te sluiten. ,,Wellicht kan ons pamflet een leidraad zijn voor de gedragscode. Wij zouden daar graag een rol in spelen.”

Slob vraagt de Onderwijsinspectie de komende tijd extra alert te zijn of scholen de ouderbijdrage niet verplichten. De ChristenUnie-bewindsman roept ouders die tegen verplichte bijdrages aanlopen op dit te melden bij de inspectie of bij de medezeggenschapsraad van de school.