Hilversum mag vuurwerk in centrum verbieden; andere gemeenten zullen volgen

De hoogste rechter stelt namelijk dat het gemeentebestuur bevoegd is een dergelijk verbod af te kondigen. Was het oordeel geweest dat alleen burgemeesters zo'n besluit mogen nemen, dan hadden Hilversum en veel andere gemeenten de procedure opnieuw moeten doen, en was het verbod er dit jaar niet gekomen. Met de uitspraak lijkt het nu vrijwel onmogelijk geworden een gemeentelijk verbod aan te vechten.

'Ik ben heel blij', reageert burgemeester Pieter Broertjes, die landelijk het voortouw neemt in de discussie over het verbod op vuurwerk. 'Na twee jaar juridische strijd is eindelijk bepaald dat we via de gemakkelijke weg vuurwerkvrije zones kunnen aanwijzen. Niet omdat het mijn hobby is dit te doen, maar omdat ik de overlast wil terugdringen. Het overgrote deel van de gemeenteraad wil dit ook.'

Maatschappelijk belang vóór commercieel belang

Vorig jaar gold een vuurwerkverbod in het centrum van Hilversum, iets wat Broertjes eigenlijk ook al in 2014 wilde. Het verbod ging toen van tafel omdat de rechter oordeelde dat hij, en niet het college van burgemeester en wethouders, het besluit had moeten nemen. In het hoger beroep, dat na de jaarwisseling volgde, werd dit teruggedraaid. Het is wel degelijk de bevoegdheid van het hele college om met een dergelijk verbod overlast en schade door vuurwerk in het centrum te voorkomen. 

Reden voor onder andere vuurwerkhandelaar Johan Witbaard om het dit jaar een stapje hogerop te zoeken, bij de Raad van State. Die ziet ook geen reden om zijn commerciële belang voorrang te geven op het maatschappelijk belang. En omdat het niet gaat om een situatie van 'feitelijk herstellen en bewaren' van de openbare orde, mag het college er een besluit over nemen. 'Het gaat hier om het invoeren van nadere regels op het terrein van de openbare orde en die bevoegdheid heeft het college van burgemeester en wethouders ook.'

Geen beroep mogelijk

'Schandalig', zegt Witbaard. 'Ik snap het ook niet. Ik had het gevoel dat we ons verhaal goed hebben kunnen doen bij de raad. Helaas houdt het hier voor ons op.' Tegen de uitspraak van de Raad van State is geen hoger beroep mogelijk.

Witbaards advocaat Jan van der Grinten had bij de Raad ook betoogd dat vuurwerk beschermd dient te worden, omdat het op de inventarislijst van immaterieel cultureel erfgoed is geplaatst. Maar het vuurwerk is pas op de lijst gezet nadat de gemeente al een vuurwerkvrije zone had ingesteld, oordeelt de Raad. Bovendien heeft de overheid geen verplichtingen ten aanzien van immaterieel erfgoed.

Witbaard zegt met de vuurwerkvrije zone in het centrum van Hilversum te kunnen leven, maar mocht Hilversum de komende jaren nog meer vuurwerkvrijezones willen, dan denkt hij erover een schadeloosstelling aan te vragen. In het eerste vuurwerkvrije jaar in Hilversum (2015), kostte het Witbaard naar eigen zeggen 10 procent van zijn omzet.

Vuurwerkvrij

Broertjes grijpt de uitspraak juist aan om door te pakken. De komende jaren wil hij rond overlastgevende buurten en bejaardetehuizen vuurwerkvrije zones aanwijzen. Zijn uiteindelijke doel is van Hilversum een vuurwerkvrije stad te maken, op een door de gemeente georganiseerde en gecontroleerde vuurwerkshow na. Burgers die het verbod overtreden, krijgen eerst een waarschuwing en bij een tweede overtreding een boete. Broertjes: 'Vorig jaar is naar mijn weten een boete uitgedeeld.'

Broertjes' strijd tegen vuurwerk begon rond de jaarwisseling in 2011, toen een zware vuurwerkbom in het centrum ontplofte. Drie mensen raakten gewond. De burgemeester zei toen dat de stad aan een ramp was ontsnapt, omdat in de buurt van de explosie een vrachtwagen stond met een grote lading vuurwerk.